Schrijver: “Iets met woorden”
“I didn’t have time to write you a short letter, so I wrote you a long one.”
Het vinden het perfecte woord dat exact de beoogde lading dekt. Taal als een soort van puzzel. En dat terwijl mijn middelbare school meer op de beta-kant was gericht. Wellicht speelde destijds de afkeer van een niet-nader-te-noemen docente Nederlands een rol. Of het feit dat het stampen van woorden een noodzakelijk kwaad is ten einde een adequate vocabulaire in elke andere taal dan Engels te realiseren. Immers, Frans en Duits werden geschrapt zodra mogelijk. Grieks eveneens. Alleen Latijn werd behouden, enerzijds vanwege de inhoud van de fantastische klassieke verhalen, anderzijds om een Gymnasium diploma te kunnen behalen. Dat de opgedane woordenschat uiteindelijk nog daadwerkelijk van toegevoegde waarde zou blijken met betrekking tot het medisch jargon had niemand – zeker op dat moment niet – kunnen vermoeden.
Terugkijkend (of in jargon: met de retrospectoscoop) denk ik dat de eerste keer dat het schrijven zelf echte lol (plezier zou een te zwakke omschrijving zijn) opleverde, tijdens het tweede jaar coachen is geweest. Als coach van JA2 schreef ik samen met Sven Helwes een stukje voor ‘de Keet’, het op dat moment nog fysieke weekblad van Hurley. Het ging over het illustere ‘TD-monster’, alsof het een vermelding in een woordenboek betrof. De vele positieve reacties maakten dat Sven en ik vaker wat schreven, met vervolgens weer meer positieve reacties, et cetera. Daarbij begon het ook in het team te spelen, een kans op eeuwige roem middels het wedstrijdverslag. Hoewel de stukjes zich zelden tot het wedstrijdverloop beperkten. Jaren later – in het allerlaatste seizoen als coach – heb ik deze tactiek wederom toegepast, met enig succes.
Tijdens de beide studies heb ik, wederom terugkijkend, met regelmaat te horen gekregen dat mijn aangeleverde stukken doorgaans ‘makkelijk leesbaar’ waren. Soms te populair geschreven, wellicht als tegenreactie soms ook te zakelijk. Know your audience. Lastig, aangezien de directe – zij het non-verbale – feedback zoals bij normale persoonlijke interactie ontbreekt. Later, tijdens het schrijven van wetenschappelijke artikelen, was het beoogd publiek evident. De editor en zijn/haar peer-reviewers. De voertaal inmiddels Engels, desalniettemin zijn er meerdere ‘darlings’ gesneuveld in het bijbehorende schrijfproces. Het advies om deze geofferde ‘darlings’ te cut/pasten in een soort van herdenkingsdocument, kwam mij pas laat – te laat voor velen – onder ogen. Sterker nog, zo een dergelijk document dien ik nog altijd in het leven te roepen.
Inmiddels lees ik veel, maar nog te weinig. Eén van de symptomen voor een sluimerend aspirerend schrijversbestaan. Momenteel verdien ik er zelfs m’n geld mee, hoewel het voornamelijk de duiding van medische casuïstiek betreft. Bij deze advisering stuit ik zelfs op de paradox, gebaseerd op bovenstaand geciteerde quote. Een fraai medisch advies is kort en krachtig, ontdaan van alle irrelevante zaken. Echter, de financiële waardering wordt grotendeels verantwoord op basis van een nietszeggende proxy: het aantal geschreven pagina’s. Kwantiteit boven kwaliteit. Een denkfout bij gebrek aan beter. Althans, zonder substantiële tijdsinvestering. De brug met inadequate bibliometrics (‘publish or perish’, één van de oorzaken van het falende huidige publicatiemodel) is snel gemaakt.
In elk geval roepen mensen (vooral bekenden) met enige regelmaat dat ik iets moet doen, met dat schrijven. Zelf twijfel ik, hoewel ik de huidige exercitie als leuk en inzichtelijk heb ervaren. Leuk omdat het publiek nogal beperkt is: in de eerste plaats ben ik dat namelijk gewoon zelf. Inzichtelijk omdat je al schrijvende in een soort van dialoog met jezelf verzeild raakt. Als een gedachte of hypothese op papier (al dan niet fysiek) staat, dan oogt dat definitief. De woordkeuze doet ertoe, je wordt gedwongen om na te denken, te wegen en later te heroverwegen. Bijna therapeutisch.
Of ik het ooit ga doen? Ik denk het wel. Maar dan wel over een onderwerp waar ik zelf graag een boek over zou lezen. Schrijf het boek dat je zelf zou willen lezen. Ik weet niet meer precies wie dat heeft gezegd, maar ik zal het ter harte nemen. Eerst maar eens dit boek (i.e., What color is your parachute?) uitlezen, of beter gezegd, voltooien. Ik ben benieuwd welke opdrachten er nog meer in het verschiet liggen.