“Drie (kleine) jongens”
“Met kleine kinderen duurt een dag eindeloos, maar een jaar vliegt voorbij.”
Ik denk dat het vaderschap an sich nooit is afgerond, er bestaat geen eindresultaat. Zelfs na overlijden duurt het gestelde voorbeeld (of het gebrek daaraan) voort. Er lijkt derhalve eerder sprake van een oneindige serie van voorbeelden en/of momenten, dan van een enkel resultaat. Een continu proces. Waarbij het proces het eigenlijke, het intrinsieke doel van het vaderschap is. Eentje met meerdere tegengestelde aspecten.
Korte versus lange termijn. Waarbij het aantal kinderen de drempel richting de verstandige keuze steeds hoger legt. Immers, het is onmogelijk handhaven boven een poepluier. Tegelijkertijd is er, mits voldoende geïnvesteerd, ook een zelfcorrigerend vermogen ontstaan. De oudste weet inmiddels wat (en vooral ook waarom iets) niet mag, en zal zeker niet nalaten om zijn jongere broertjes hier bij iedere mogelijkheid op de wijzen. Wijsneuzerij. In elk geval probeer ik te allen tijde te bedenken of ik het getoonde gedrag tot in de eeuwigheid zou kunnen verdragen. Zo niet: alles laten vallen en investeren. Gelukkig is geduld is van mijn sterkere kanten (/sarcasm off).
Wat versus waarom. De grootste dooddoener: “Omdat ik het zeg”. Autoriteit als argument, een zwaktebod. Maar, hangende boven de volgende poepluier, soms noodzakelijk. Als het even later toch mogelijk is om inhoudelijke uitleg te geven, is het natuurlijk een illusie dat de betreffende dreumes, peuter en/of kleuter de zorgvuldig onderbouwde stelling direct zal doorgronden. Maar vergis je niet, in – natte vingerwerk – een kwart van de gevallen zal de logica inspireren tot hypothesevorming.
“Niet met de schoenen (voeten) op tafel, dat is vies, we eten van tafel!”
/Zet schoen nét onder de tafelrand
“Niet met Duplo gooien, dan gaat het (of iets anders) kapot!”
/Laat Duploblokje vallen
Iedere keer dat een kleine man weer eens een uitzondering op de regel en/of onderliggende argumentatie heeft gevonden, levert een combinatie van trots en frustratie op. Ontluikende toepassing van ‘game theory’ in de praktijk.
Geduld versus weemoed. Het verstrijken van de tijd als voornaamste paradox van het ouderschap. Minuten duren uren, maar jaren duren maanden. De gekende voorbeelden als het eten (anderhalf uur over één bakje) of het klaarmaken voor vertrek (zelf doen, toch niet, die jas/muts/schoenen wil ik niet). Tegelijkertijd is de jongste al uit die ene trui gegroeid die de oudste gisteren nog zo leuk stond. Enerzijds wens je de jongste zo snel mogelijk uit de luiers, de middelste op de kleuterschool en de oudste zijn zwemdiploma, anderzijds zou dat het overslaan van unieke fases betekenen. Voorgoed.
In dienst van versus de dienst uitmaken. De dagelijkse gang van zaken wordt grotendeels – zo niet in z’n geheel – bepaald door de kinderen. Niet zozeer bewust, maar eerder het Tamagotchi principe: eat, sleep, poop. Plus alles wat daarbij aan verplichtingen en noodzakelijkheden tussen loopt. De uren per dag dat je daadwerkelijk eigenaar bent van je eigen tijd, zijn op twee vingers te tellen. Vaak te moe om er optimaal gebruik van te maken.
Spontaan versus vraag gestuurd. De onbetaalbare momenten blijken zich vrijwel altijd onverwacht voor te doen. Wellicht is dit de sine qua non, tegenovergesteld aan de ‘confirmation bias’. Er bestaat weinig fijners dan een spontane knuffel. Daarentegen komt op de vraag hoe de dag was, zelden een antwoord van meer dan drie woorden. De geromantiseerde vertelling van de belevenissen van die dag, wordt altijd pas op een suboptimaal moment gedeeld (e.g., tijdens het stofzuigen, koken, afdrogen). Fysieke en mentale aanwezigheid zijn eigenlijk de enige vereisten. Maar aan reprise wordt niet gedaan, de initieel afwezige ouder moet het in tweede instantie doen met slechts een fractie van de details.
Enigszins in het verlengde ligt het ‘leading by example’. Ga met Lego spelen, en direct willen ze meedoen. Hockeyen. Tekenen. Voetballen. Nintendo. Vertellen. Zelfs een gek dansje wordt meteen gekopieerd. Het ‘monkey see, monkey do’ kan dus worden ingezet om bewust aan te zetten tot gewenst gedrag. Andere kant van de medaille is natuurlijk dat verbale uitingen van ongenoegen (e.g., het stoten van de kleine teen tegen die ^$@*poten van de Triptrap stoel) bijna als een echo worden weerkaatst. Het geluid van een opengetrokken zak chips levert direct drie uitgehongerde vogeltjes op. Een mooiere spiegel van het eigen gedrag bestaat haast niet.
In elk geval wil ik zo veel mogelijk van het vaderschap meekrijgen. Charlie is nu 5, een kwart zit er alweer op. Bizar. Ik hoop een voorbeeld te zijn. Niet zozeer qua gemaakte keuzes of gedrag, maar qua referentiekader. Wat vind je belangrijk; normen en waarden. Je moet gemaakte keuzes voor jezelf kunnen verantwoorden, dat is essentieel. Daarbij open staan voor nieuwe informatie en het vermogen om van mening te veranderen. Voortschrijdend inzicht, het fundament van wetenschap. En nieuwsgierig blijven: het tegenovergestelde van liefde is niet haat, maar desinteresse. Dat wordt nog wat, straks met drie puberjongens.
Maar het aller-allerleukste van kinderen grootbrengen? Samen (met in dit geval de liefde van je leven) uitvogelen hoe de volgende, specifieke, unieke, en onmogelijke situatie nu weer op te lossen. Te begeleiden, te coachen. Learn by doing. Proefondervindelijk. Het is allemaal één groot experiment. Alles met de juiste intenties. Dus dat moet goed komen.